Ευγένιος Τριβιζάς, Τα Χριστούγεννα της Λούλας Στρουμπουλούλας - Οι περιπέτειες μιας τετράπαχης γαλοπούλας

Εικονογράφηση: Ράνια Βαρβάκη, Εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2012 (από 5 ετών)

 

 

Το ιστολόγιο μπαίνει σε χριστουγεννιάτικο mood. Δεν έχει άλλωστε και πολλά περιθώρια διαφυγής: κάτι το ημερολόγιο που σε λίγο θα δείχνει Δεκέμβρη, κάτι ο σκουντούφλης καιρός, κάτι οι, έστω περιορισμένης έκτασης, στολισμοί στις βιτρίνες των μαγαζιών, κάτι οι προετοιμασίες για τη χριστουγεννιάτικη σχολική γιορτή της πρωτότοκης, όπως και να το κάνεις, τα Χριστούγεννα είναι καθ’ οδόν και μαζί τους κουβαλάνε σωριές βιβλία. Βέβαια, εγώ δεν είμαι διόλου χριστουγεννιάτικος τύπος. Ούτε καν γιορτινός τύπος. Από παιδί το έχω. Όλη αυτή η αναμονή του προδιαγεγραμμένου, οι ετοιμασίες, οι στολισμοί, τα γιορτινά ντυσίματα με παρέπεμπαν πάντοτε σ’ ένα τεράστιο πάρτι-έκπληξη χωρίς την έκπληξη. Αυτή η αμήχανη στάση με ακολούθησε και στην ενήλικη ζωή μου. Βέβαια, ο ερχομός των παιδιών τα άλλαξε, όπως είναι ευνόητο, όλα. Θέλοντας και μη, έγινα κι εγώ τύπος γιορτινός και χριστουγεννιάτικος, κι αν τολμάω, ας κάνω κι αλλιώς. Επειδή όμως κάτι απ’ το παλιό μου δέρμα δε λέει να φύγει από πάνω μου, αποφάσισα να παρουσιάσω εδώ μέσα χριστουγεννιάτικα βιβλία που επιλέγουν να υιοθετήσουν απρόβλεπτες, παράδοξες ή αναπάντεχες οπτικές, διασώζοντας, κατά τη δική μου τουλάχιστον γνώμη, το πραγματικό νόημα της γιορτής.

Ξεκινάω λοιπόν σήμερα με τα Χριστούγεννα του απόλυτου θύματος: της γαλοπούλας! Η οποία έχει όνομα κι επώνυμο: είναι η Λούλα Στρουμπουλούλα, το τροφαντό πουλερικό του ζεύγους Ζαρζαφούτη, το οποίο τη θρέφει στον κήπο του με στόχο να την κάνει γεμιστή τα Χριστούγεννα, σ’ ένα πλουσιοπάροχο τσιμπούσι που θα παραθέσει σε φίλους και γνωστούς. Η Λούλα, μικρή και απονήρευτη καθώς είναι, εκλαμβάνει τη στάση των ιδιοκτητών της ως δείγμα γενναιοδωρίας, αγάπης και φροντίδας. Όταν λοιπόν η φίλη της η Μπιζού η γάτα, που την έχουμε συναντήσει κι αλλού στον παραμυθένιο κόσμο του Τριβιζά, της ανοίξει τα μάτια αποκαλύπτοντάς της τα δολοφονικά σχέδια του ζεύγους, η γαλοπούλα μας θα κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι της για να αποτρέψει το μοιραίο: θ’ αρχίσει γυμναστική για να χάσει κιλά, θα διαπράξει δολιοφθορές στην κουζίνα του σπιτιού, θα επιχειρήσει να μεταμφιεστεί για να τους ξεγελάσει, ωστόσο οι μέρες περνούν και τα Χριστούγεννα φτάνουν. Κι όταν, κυνηγημένη από έναν έξαλλο κύριο Ζαρζαφούτη, ο οποίος επιθυμεί διακαώς να τη δει με συνοπτικές διαδικασίες στο φούρνο, θα καταλήξει πανικόβλητη στη σοφίτα του σπιτιού, το παλιό σεντούκι του πειρατή Λαλαπλούτς Πρασινογένη, στο οποίο θα προστρέξει για βοήθεια, όχι μονάχα θα της σώσει τη ζωή αλλά και θα φέρει στο φως ένα μυστικό που θα στείλει χριστουγεννιάτικα τους ιδιοκτήτες της σ’ ένα μακρινό κυνήγι θησαυρού στα πέρατα της οικουμένης…

Τυπικός Τριβιζάς, παράδοξος, ανατρεπτικός, άκρως διασκεδαστικός. Μια απλή αντιστροφή της οπτικής, το χριστουγεννιάτικο τραπέζι ιδωμένο από την πλευρά του υποψήφιου εδέσματος, αρκεί για να στηθεί μια ιστορία γεμάτη σασπένς, ένταση αλλά και χιούμορ. Εξαντλητικοί διάλογοι ανάμεσα στη γαλοπούλα και στη γάτα, η οποία λειτουργεί εν είδει συμβουλάτορα, διαρκείς επαναλήψεις, που παρατείνουν την αγωνία και υπογραμμίζουν το αίσθημα πανικού κι απελπισίας της Λούλας, λογοπαίγνια, ευφάνταστα ονόματα και επώνυμα, με την παρήχηση σε κάποιες περιπτώσεις να επιτείνει το κωμικό αποτέλεσμα, όλες οι τεχνικές που έχουμε συναντήσει και σε άλλα βιβλία του συγγραφέα έρχονται να μας προσφέρουν ένα χορταστικό όσο κι εναλλακτικό χριστουγεννιάτικο πιάτο.

Ο Τριβιζάς βέβαια δε γράφει απλώς βιβλία ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Όπως και αλλού, έτσι κι εδώ είναι ανελέητος απέναντι στον καθωσπρεπισμό, στην κοινωνική υποκρισία και στο εφήμερο και επιφανειακό της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Έτσι, η μεταστροφή στη συμπεριφορά του ζεύγους Ζαρζαφούτη απέναντι στη γαλοπούλα όταν χάρη σ’ αυτή μαθαίνουν για το χαμένο θησαυρό του πειρατή Λαλαπλούτς Πρασινογένη μπορεί σε ένα πρώτο επίπεδο να φαντάζει ως απόρροια ευγνωμοσύνης, αλλά υποκρύπτει κι έντονη ανυπομονησία και απληστία: Τι να το κάνεις το ψητό πουλερικό όταν στην άλλη άκρη του κόσμου σε περιμένουν αμύθητοι θησαυροί; Όσο για τους φίλους της οικογένειας, που καταφτάνουν για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι φορτωμένοι με ό,τι ακριβό ρούχο και πολύτιμο κόσμημα διαθέτει η γκαρνταρόμπα τους, συνιστούν τη γελοιογραφική εκδοχή μιας αστικής τάξης που πασχίζει να κρύψει την κενότητά της πίσω από μια επίδειξη πλούτου η οποία ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια του κιτς.

Η εικονογράφηση της Ράνιας Βαρβάκη, εκτός του ότι μας χαρίζει μια αξιολάτρευτα στρουμπουλή γαλοπούλα σ’ έναν πολύχρωμο, ολάνθιστο κήπο, συμμερίζεται τόσο τη σατιρική διάθεση του συγγραφέα απέναντι στο ζεύγος Ζαρζαφούτη και στον κύκλο του, όσο και την πρόθεσή του να στήσει έναν κόσμο στον οποίο το αυτονόητο και το παράδοξο συνυπάρχουν σαν να μην τρέχει τίποτα.

Κλείνοντας, νομίζω πως ο βασικός λόγος για τον οποίο αγάπησα ιδιαίτερα τη Λούλα έχει να κάνει με το ότι κατόρθωσε να τινάξει στον αέρα αυτό που έλεγα στην αρχή, το πάρτι-έκπληξη χωρίς την έκπληξη, χαρίζοντας σ’ αυτούς τους αιμοβόρους, καθωσπρέπει και τόσο προβλέψιμους Ζαρζαφούτηδες την απόλυτη περιπέτεια. Με τον ίδιο τρόπο που κι ο απρόβλεπτος δημιουργός της βγάζει μικρούς και μεγάλους αναγνώστες από τον κόσμο του καθημερινού και του τετριμμένου χαρίζοντάς τους συναρπαστικά ταξίδια σε ανεξερεύνητα τοπία της φαντασίας.

(Μετά το τέλος της ιστορίας, ακολουθεί, κατά την προσφιλή συνήθεια του Τριβιζά, σειρά δημιουργικών δραστηριοτήτων, αρκετές από τις οποίες εμάς μας φάνηκαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.)