Κατερίνα Λαγού, Χαρίλαος; Τι όνομα είναι αυτό;

Εικονογράφηση Πετρούλα Κρίγκου, Εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2018 

Δεν είναι εύκολη υπόθεση να κάνεις ένα βιβλίο ιστορικού χαρακτήρα, και δη μια βιογραφία πολιτικού προσώπου, ελκυστικό για τα παιδιά. Να τα κερδίσεις πείθοντάς τα ότι η ιστορία δεν είναι μονάχα απαρίθμηση χρονολογιών και περιγραφές μαχών, αλλά η γνωριμία με ενδιαφέροντες ανθρώπους που υπήρξαν κι αυτοί παιδιά, που διέθεταν κάτι περισσότερο από ξύλινη γλώσσα και βλοσυρό βλέμμα, που, βρε αδερφέ, μπορεί να είχαν ακόμα και πλάκα.

Η Κατερίνα Λαγού, ήδη από τον παιγνιώδη, χιουμοριστικό τίτλο του βιβλίου της, μοιάζει να έχει επίγνωση των σκοπέλων που κρύβουν εγχειρήματα σαν και το δικό της, αλλά και του τρόπου να τους αποφύγει. Με το καλημέρα λοιπόν, εν είδει απάντησης στο ερώτημα που θέτει στον τίτλο, μας συστήνει τον ήρωά της, το παιδί με το αλλόκοτο όνομα Χαρίλαος που έμελλε να γίνει –παραδόξως και κόντρα σε κάθε πρόβλεψη– πρωθυπουργός της πολύπαθης πατρίδας μας. Και πάνω σε αυτή ακριβώς την παραδοξότητα του ονόματός του πατάει για να μιλήσει για τις οικογενειακές καταβολές του Χαρίλαου Τρικούπη, τις επαφές της οικογένειάς του με προσωπικότητες της ελληνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής, τις επιρροές που δέχτηκε ο ίδιος ζώντας στο εξωτερικό, αλλά και για τα παιχνίδια του, τα όνειρα που σκάρωνε παρέα με τα αδέρφια του, τις προσωπικές του απώλειες και ματαιώσεις, τις ανατροπές που σημάδεψαν τη ζωή του. Κατορθώνοντας, με τρόπο αβίαστο και απλό, να βάλει τους μικρούς της αναγνώστες στο πνεύμα μιας άλλης εποχής, να τους βοηθήσει να κατανοήσουν χωρίς φλυαρίες και κουραστικές λεπτομέρειες πρόσωπα και γεγονότα, αλλά και να νιώσουν τόσο προσιτό και οικείο τον κεντρικό της χαρακτήρα ώστε να θελήσουν να τον ακολουθήσουν με ενδιαφέρον και αγάπη και στην ενήλική του διαδρομή.

Βοηθά σε αυτό και η χρήση πρωτοπρόσωπης αφήγησης, με τον Χαρίλαο να αφηγείται περιστατικά της ζωής του άλλοτε με νοσταλγία κι άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε ανάλαφρα κι άλλοτε με γαλήνιο στοχασμό. Ακόμα και με αυτοκριτική διάθεση. Συμβάλλει καθοριστικά σε αυτό η επιλογή της συγγραφέα να τοποθετήσει τον πρωτοπρόσωπο αφηγητή της σε ένα σημείο πέρα απ’ τον χρόνο, πέρα απ’ τη ζωή και τον θάνατο. Σ’ ένα παρόν απ’ το οποίο κοιτάζει ψύχραιμα και αναστοχαστικά το παρελθόν χωρίς να φοβάται να στρέψει το βλέμμα στο μέλλον. Έχοντας δει, κατανοήσει, αποδεχτεί, συμφιλιωθεί, αναθεωρήσει. Ξέροντας τι να κρατήσει και τι να αφήσει.

Η συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά το υλικό της, όπως γίνεται σαφές και από το κατατοπιστικό χρονολόγιο, τα βιογραφικά σημειώματα και την ενδεικτική βιβλιογραφία στο τέλος του βιβλίου. Αυτή ακριβώς η γνώση, αντί να την εγκλωβίσει σε έναν ανιαρό ακαδημαϊσμό και σ' έναν αχρείαστο διδακτισμό, λειτουργεί ως πυξίδα που τη διευκολύνει να κινηθεί με άνεση μέσα στο υλικό αυτό και να πάρει ελευθερίες που της επιτρέπουν να μας χαρίσει ένα ευχάριστο και ενδιαφέρον βιβλίο γνώσης. Το κείμενο δένει εξαιρετικά με την πολύ όμορφη εικονογράφηση της Πετρούλας Κρίγκου, η οποία φιλοτεχνεί μια σειρά από ιδιαιτέρως καλοδουλεμένες και εκφραστικές σκηνές και πορτρέτα, που διακρίνονται για την ατμοσφαιρικότητα, την κίνηση, τη θεατρικότητα και το χιούμορ τους.