Περί μυθολογίας

Η περιπλάνησή μας στις εκδόσεις ελληνικής μυθολογίας για μικρά παιδιά ξεκίνησε εκεί γύρω στα τέσσερα. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση, γιατί, αν αναλογιστεί κανείς τα σαπουνοπερικά χαρακτηριστικά της ελληνικής μυθολογίας –παράνομοι έρωτες, αμφισβητούμενες πατρότητες, δολοπλοκίες, απατημένες σύζυγοι κτλ.–, για να μην αναφερθούμε στα πηγαινέλα στον Άδη, στα συναπαντήματα με σημεία και τέρατα, στις αιματηρές συγκρούσεις και σε άλλες ομορφιές, κατανοεί πόσο λεπτή, σχεδόν χειρουργική, πρέπει να είναι η διαχείριση του θέματος όταν έχει να κάνει με προνηπιακές ηλικίες.

Ξεκινήσαμε με τη σειρά βιβλίων του Φίλιππου Μανδηλαρά «Η πρώτη μου μυθολογία», σε εικονογράφηση Ναταλίας Καπατσούλια, από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Πολύ προσεγμένη έκδοση, η οποία καλύπτει σχεδόν το σύνολο της ελληνικής μυθολογίας. Ευχάριστη, χιουμοριστική εικονογράφηση, περιορισμένης έκτασης κείμενο, ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στο τέλος. Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή του συγγραφέα να χρησιμοποιήσει στίχους αντί για πρόζα καθιστά σε ορισμένες περιπτώσεις δυσνόητο το κείμενό του, αφού τα παιδιά αυτής της ηλικίας χρειάζονται ένα λόγο σαφή και κατά το δυνατόν αναλυτικό, που θα τους επιτρέψει να κατανοήσουν την πλοκή του μύθου.

Επόμενη στάση η σειρά «Οι πρώτοι μου αρχαίοι ελληνικοί μύθοι» σε κείμενο Σεϊβιόρ Πιρόττα, εικονογράφηση Τζαν Λούις και απόδοση Βασιλικής Νίκα, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Δέκα σημαντικοί αρχαιοελληνικοί μύθοι ειπωμένοι σαν παραμύθια. Απλό, εύληπτο κείμενο, αποφυγή αναφοράς σε βίαια περιστατικά, πρόθεση να δοθεί στα παιδιά ο μύθος σε αδρές γραμμές. Βεβαίως η σειρά περιλαμβάνει δέκα «περιστατικά» από την ελληνική μυθολογία. Λείπουν σημαντικά κομμάτια της, όπως οι θεοί του Ολύμπου, ο Ηρακλής ή οι περιπλανήσεις του Οδυσσέα.

Σε παρόμοιο πνεύμα φαίνεται να κινείται η σειρά «Διαβάζω μυθολογία» της Εύης Πίνη, σε χιουμοριστική, φιλική προς το παιδί εικονογράφηση από την Ελίζα Βαβούρη, επίσης από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Για την ώρα κυκλοφορούν βιβλία των 32 σελίδων για τον Ηρακλή, το Θησέα, τον Ιάσονα και τους θεούς του Ολύμπου, τον Τρωικό Πόλεμο (2 τόμοι), τον Οδυσσέα (2 τόμοι), καθώς  και δυο τόμοι των 120 σελίδων, από τους οποίους ο πρώτος είναι συγκεντρωτικός των τεσσάρων μικρών βιβλίων που προαναφέρθηκαν και ο δεύτερος περιέχει την ιστορία του Τρωικού Πολέμου και των περιπλανήσεων του Οδυσσέα. Η σειρά αυτή πάντως απευθύνεται σε παιδιά άνω των έξι ετών.

Σε μεγαλύτερα παιδιά απευθύνονται και τα τέσσερα βιβλία για τον Ηρακλή, το Θησέα, τον Ιάσονα και τον Οδυσσέα της Κατερίνας Σέρβη σε εικονογράφηση Σπύρου Κόντη, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Στα υπέρ τους το προσεγμένο πραγματολογικά κείμενο, όπως και η μορφή κόμικ, που τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά.

Για το τέλος άφησα τη δεκάτομη σειρά βιβλίων «Μυθολογία» σε κείμενο και εικονογράφηση Σοφίας Ζαραμπούκα από τις Εκδόσεις Κέδρος. Σπουδαία δουλειά, που καλύπτει όλο το φάσμα της ελληνικής μυθολογίας, αρχής γενομένης από την Κοσμογονία, τους Τιτάνες και τους θεούς του Ολύμπου, προχωρώντας σε ήσσονα μυθολογικά πρόσωπα, δευτερεύοντες θεούς και ήρωες, και φτάνοντας ως τον Ηρακλή και το Θησέα. Το εύληπτο κείμενο καθιστά τα βιβλία της ιδανικά για παιδιά προνηπιακής ηλικίας, ενώ η διπλή ιδιότητα συγγραφέα και εικονογράφου –σπάνια δυστυχώς για τα ελληνικά δεδομένα– δίνει στη Ζαραμπούκα την ευχέρεια να διαχειριστεί ως ενιαίο σύνολο κείμενο και εικόνες. Ξεχωριστή μνεία θα πρέπει να γίνει εδώ στις εκπληκτικές αυτοτελείς εκδόσεις Η αργοναυτική εκστρατεία, Ομήρου Ιλιάδα και Ομήρου Οδύσσεια, σε κείμενο και εικονογράφηση επίσης Σοφίας Ζαραμπούκα, κι αυτές από τις Εκδόσεις Κέδρος, οι οποίες πάντως απευθύνονται σε παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού.    

Είναι σίγουρο πως σε αυτή την ερασιτεχνική αναζήτηση, στη διάρκεια της οποίας πρωταρχικό μου μέλημα ήταν η κάλυψη των μαθησιακών αναγκών του παιδιού μου, πολλά βιβλία, ενδεχομένως και κάποια αξιόλογα, μου έχουν διαφύγει. Στόχος μου εδώ άλλωστε δεν είναι η χαρτογράφηση του χώρου αλλά η αποτύπωση προσωπικών εντυπώσεων από ό,τι έτυχε να πέσει στα χέρια μου.