Θοδωρής Παπαϊωάννου, Το βρήκα! Η μεγάλη εφεύρεση

Εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Αθήνα 2017

Ο Μάξιμος Φλου, γκαφατζής και αφηρημένος εφευρέτης, πασχίζει μάταια χρόνια τώρα να ανακαλύψει την εφεύρεση που βρίσκει ό,τι έχει χαθεί. Συμπαραστάτης του ο σκύλος του ο Μέρφι, ο οποίος υπομένει στωικά τα συνεχή αποτυχημένα ή παντελώς άχρηστα εφευρετικά κατορθώματα του αφεντικού του. Το οποίο αφεντικό, έχοντας μετατρέψει ολόκληρο το σπιτικό του σε χαώδες εργαστήρι, έχει χάσει προ πολλού όχι μονάχα χρήσιμα αντικείμενα αλλά τελικά και τον ίδιο τον εαυτό του. Άραγε θα φέρει η εφεύρεση που τα βρίσκει όλα τη λύση στα προβλήματά του ή μήπως…

Μια ιστορία εφευρετικής τρέλας, ειπωμένη με τη γνωστή αφηγηματική άνεση του Θοδωρή Παπαϊωάννου. Χιούμορ που βγαίνει αβίαστα μέσα από περιγραφές χαρακτηριστικών του ήρωα και καθημερινές καταστάσεις, ένας κεντρικός χαρακτήρας που με τη μονομανία του μας βάζει σε σκέψεις γύρω από την ανθρωπιστική διάσταση της τεχνολογίας και τους κινδύνους που απορρέουν από τη μετατροπή της σε αυτοσκοπό, κι ένα τρυφερό τέλος, που τοποθετεί στο κέντρο της ανθρώπινης ζωής τη φιλία, την ανθρωπιά, την προσφορά στον συνάνθρωπο, πέρα από σύνορα, φυλές και λοιπούς αυθαίρετους περιορισμούς.

Η εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά, σε απαλές αποχρώσεις, επιλέγει σκόπιμα να αποτυπώσει τον κεντρικό ήρωα με χαρακτηριστικά που παραπέμπουν μάλλον σε εφεύρεσή του παρά σε ανθρώπινο πλάσμα, υπαινισσόμενη, νομίζω, την αλλοτρίωση που έχει υποστεί ο μονομανής εφευρέτης. Σε αντίστιξη με τα υπόλοιπα πρόσωπα που εμφανίζονται στο βιβλίο και τα οποία θα σταθούν αφορμή για την επιστροφή του Μάξιμου Φλου στον παλιό, καλό εαυτό του στο αισιόδοξο και ανατρεπτικό τέλος που επιλέγει να δώσει στην ιστορία του ο συγγραφέας.

Εύη Τσιτιρίδου, Ο θησαυρός της Εβίτας

Εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή, Εκδόσεις Καλέντη, Αθήνα 2016

Η Εβίτα, κορίτσι ανήσυχο κι αγχώδες, στην προσπάθειά της να απαντήσει στο πανδύσκολο ερώτημα «Ποιος είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός του κόσμου», θα βρεθεί μια όμορφη νυχτιά να ταξιδεύει παρέα με τον γάτο της τον Ζωηρό σ’ έναν κόσμο φαντασίας, μαγείας και χρωμάτων. Μια Φτερωτή Ελαφίνα, μια πυγολαμπίδα-σοπράνο, ένας σοφός λαγός κι ένα χρυσαφί χέλι που κολυμπά σε πορτοκαλί ποτάμι θα προθυμοποιηθούν να τη βοηθήσουν να βρει την πολυπόθητη απάντηση με λόγια και συμβουλές που αρχικά φαίνεται να μην την ικανοποιούν. Ως τη στιγμή που ο κίνδυνος, με την εμφάνιση τριών αδίστακτων πλασμάτων, κάνει μέσα της να λάμψει η αλήθεια που αναζητά, δίνοντας νόημα στις συμβουλές των αλλόκοτων φιλικών πλασμάτων που συνάντησε στο ταξίδι της και ανοίγοντας ένα νέο μονοπάτι αυτογνωσίας μέσα της.

Ευφάνταστη ιστορία, γραμμένη με ποιητική διάθεση και ποτισμένη με μπόλικη δόση φαντασίας. Η εναλλαγή αφήγησης και περιγραφής φτιάχνει ένα προσεγμένο κείμενο, στο οποίο χαρίζουν ρυθμό μικρά εμβόλιμα αποσπάσματα έμμετρου λόγου. Ζωηρές, πολύχρωμες εικόνες, που χτίζουν αναπάντεχους κόσμους, πέρα από την πραγματικότητα, υπερβατικές παρομοιώσεις, ατμοσφαιρικές περιγραφές ντύνουν όμορφα το ταξίδι της ηρωίδας. Οι ζωγραφιές της Ίριδας Σαμαρτζή, πολύχρωμες όσο ποτέ, ζωντανεύουν με τρόπο εντυπωσιακό στα μάτια μας τις μεθυστικές εικόνες που έπλασε με λέξεις η συγγραφέας.

Στο τέλος της ιστορίας, όπως προείπα, η Εβίτα βρίσκει τη λύση στο φλέγον ερώτημά  της. Όχι ακριβώς σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο του απίθανου ταξιδιού της, αλλά μέσα της. Χωρίς πάντως αυτό να ακυρώνει τη μαγεία και την ομορφιά της περιπέτειάς της. Ίσως γιατί δεν είναι ανάγκη πάντα στη ζωή ο σκοπός να σκοτώνει την ομορφιά της διαδρομής. Ίσως και γιατί η διαδρομή, η περιπλάνηση στον κόσμο, το φαινομενικά περιττό κι αχρείαστο, να μας δίνει τα εργαλεία και να μας δείχνει τον τρόπο να κοιτάξουμε το μέσα μας. Με την απελευθερωτική τόλμη που χαρίζει στον νου η φαντασία. Καθόλου περιττή διαδικασία. Ειδικά για τα βαρυφορτωμένα με υποχρεώσεις και νευρώσεις σημερινά παιδιά. Ας το σκεφτούμε.  

Πάνος Τσερόλας, Διονύσης Δελής: Κυνηγός μυθικών πλασμάτων - Στα ίχνη του ντουκουζούρι

Εικονογράφηση: Αποστόλης Ιωάννου, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2016

Ο Διονύσης Δελής είναι ένας χαρισματικός και μαζί αμφιλεγόμενος τύπος. Εξερευνητής παράξενων, σπάνιων και μυθικών πλασμάτων, τρέχει από γωνιά σε γωνιά της γης να ανακαλύψει όντα που κανείς δεν ξέρει αν υπάρχουν στ’ αλήθεια. Ριψοκίνδυνος και ευφυής, παρορμητικός και υπερβολικά ανώριμος ώρες ώρες, αυτός ο σύγχρονος Ιντιάνα Τζόουνς με τη διπλή καταγωγή θα βρεθεί στο όμορφο Ασταρμπανιμπάντ, μια χώρα της Μέσης Ανατολής σε εμπόλεμη κατάσταση, αναζητώντας ένα πλάσμα που κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας: το θρυλικό ντουκουζούρι, ένα χάμστερ διάσημο για το υπέροχο, μελωδικό τραγούδι του. 

Τι μπορεί να σηματοδοτεί όμως ένα τέτοιο ταξίδι όταν γίνεται σε εμπόλεμη ζώνη, και μάλιστα με μια ομάδα ετερόκλητων κι αμφιλεγόμενων συνεργατών; Αυτό μένει να το ανακαλύψει ο αναγνώστης, με αρωγό μια αφήγηση που δε θα τον αφήσει σίγουρα αδιάφορο, συνεπικουρούμενη από τη γεμάτη κίνηση εικονογράφηση του Απ. Ιωάννου. Βομβαρδισμοί, οριακές καταστάσεις, ανατροπές, προδοσίες, απρόσμενοι εχθροί κι αναπάντεχοι σύμμαχοι, δοσμένα όλα με αμεσότητα και σε ακριβείς δόσεις από τον συγγραφέα, αποτελούν εγγύηση για μια χορταστική περιπέτεια που θα κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, αποφεύγοντας μάλιστα την κοινοτοπία, παρότι πρόκειται για ένα λογοτεχνικό είδος που λατρεύει τα κλισέ. Κλισέ με τα οποία πάντως δε διστάζει να παίξει τολμηρά ο συγγραφέας. Όπως η κάθε άλλο παρά πολιτικά ορθή κάποιες φορές στάση του πρωταγωνιστή του, που, μες στην υπερβολή της, μοιάζει να λειτουργεί αυτοϋπονομευτικά. Ή η συνοπτική αναφορά στη Νέσι, το διάσημο τέρας του Λοχ Νες, στο ξεκίνημα του βιβλίου, που ο σούπερ ήρωας Δελής απομυθοποιεί για πλάκα. 

Μια άλλη ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα του βιβλίου είναι η εμφανώς πολιτική του ματιά. Η όχι τυχαία τοποθέτηση της πλοκής σε μια εμπόλεμη ζώνη εγείρει σοβαρά ζητήματα, που έχουν να κάνουν με την εθνική ανεξαρτησία, τον σεβασμό του περιβάλλοντος αλλά και της πολιτιστικής κληρονομιάς, την τύχη των αμάχων, τον αμφιλεγόμενο ρόλο διεθνών οργανώσεων και παραγόντων. Ζητήματα όχι δοσμένα με τρόπο διακοσμητικό, συμπληρωματικό, αλλά με καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής, έτσι ώστε να οδηγήσουν τον Δελή σε ένα φινάλε αυτογνωσίας και τρυφερότητας, που μένει να φανεί σε τι βαθμό θα καθορίσουν τον χαρακτήρα του στην επόμενή του περιπέτεια.

Όσο για το κατά πόσον στέφεται τελικά με επιτυχία η αποστολή του Διονύση Δελή, οι αγαπημένοι μου Rolling Stones το έχουν πει ξεκάθαρα, και το επαναλαμβάνουν κάποια στιγμή στις σελίδες του βιβλίου: «…if you try sometimes/ you just might find/ you get what you need»…