Μάρω Κατσίκα, O Κουκούσκα

Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2017

Θεωρώ εξαιρετικά τυχερούς εκείνους τους δημιουργούς που μπορούν να αφηγούνται μια ιστορία πηγαινοερχόμενοι αβίαστα ανάμεσα σε λέξεις και εικόνες, ανοίγοντας ανάμεσα στα δύο μέσα έναν διάλογο άλλοτε αμοιβαία συμπληρωματικό κι άλλοτε αμοιβαία υπονομευτικό. Μια τέτοια περίπτωση δημιουργού, σχετικά σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα, αποτελεί η Μάρω Κατσίκα, η οποία μας χάρισε μέσα στο 2017 το δεύτερο, καλαίσθητο, μικρού –τετράγωνου για την ακρίβεια– σχήματος εικονογραφημένο βιβλίο της με τον τίτλο O Κουκούσκα.

Ο Κουκούσκα –κούκος στα ρώσικα– είναι ένα εικαστικό παραμύθι – πιο συγκεκριμένα, ένα παραμύθι με εικαστική αφετηρία αλλά και εξέλιξη. Όλα, το σκηνικό, η ιστορία, οι ήρωες, μοιάζουν να εκκινούν από τις ευρηματικές γεωμετρικές εικόνες της δημιουργού του – μια αρμονική κι αδιατάρακτη συνύπαρξη καμπυλόσχημων και γωνιωδών μορφών, κύκλων και πολυγώνων, σε έντονα, ελκυστικά χρώματα, εναλλασσόμενα ζωηρά από σαλόνι σε σαλόνι με τρόπο τέτοιο ώστε να δημιουργούν εντυπωσιακά σκηνικά που αιχμαλωτίζουν το βλέμμα του αναγνώστη.

Πάνω σε αυτόν ακριβώς τον καμβά όχι απλώς στήνεται αλλά διαμορφώνεται, εξελίσσεται και ξεδιπλώνεται η ιστορία. Η οποία γεννιέται και κινείται χάρη σε ένα εικαστικό παιχνίδι, που έχει να κάνει με ένα ιδιότυπο «κρυφτό»: ο Κουκούσκα, ο κούκος ήρωας του βιβλίου, ανακαλύπτει κάποια στιγμή ότι από το σκηνικό στο οποίο κινείται λείπουν κομμάτια –λειψά δέντρα, καμηλοπαρδάλεις χωρίς λαιμό, «εξαφανισμένα» πουλιά στον ουρανό–, και αυτή η «απουσία» αναστέλλει, παγώνει την όποια δράση, παγιδεύοντας τη ζωή στο δάσος σε μια αλλόκοτη ακινησία. Μόνο η αποκατάσταση της εικόνας σε αυτό το τόσο απλό αλλά και τόσο έξυπνο στη σύλληψή του παιχνίδι «χαρτοκοπτικής», το paste μετά το crop με άλλα λόγια, μπορεί να ξαναθέσει σε λειτουργία τον κόσμο του Κουκούσκα. Η λύση που θα δοθεί θα είναι κι αυτή εικαστική, μέσα από μια σουρεαλιστικής έμπνευσης εικόνα, που θα απελευθερώσει όχι μονάχα τον κόσμο του Κουκούσκα από την ακινησία αλλά και τη φαντασία του παιδιού αναγνώστη.

Ένα πανέμορφο βιβλίο, με λιγοστά λόγια –τα απολύτως αναγκαία– κι έναν τίτλο που, εκτός από χαριτωμένα μουσικός και παραμυθένιος, μας πηγαίνει υπαινικτικά στις καλλιτεχνικές καταβολές της δημιουργού. Αξίζει να το διαβάσετε!