Jorge Luján - Isol, Νουμεράλια

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ, Μάρτης, Αθήνα 2014 (από 3 ετών)

 

Θα ξεκινήσω απ’ την Isol, που το 2013 έλαβε το Βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν. Όταν πέρσι ανακοινώθηκε η βράβευσή της, θυμάμαι που έψαχνα να βρω κάτι δικό της στα ελληνικά. Καλά το καταλάβατε: δε βρήκα τίποτα. Πέρασε καιρός από τότε. Ξεχάστηκα. Πάει το καλοκαίρι, πάει κι ο χειμώνας. Και μετά ήρθε ο Μάρτης. Ο μήνας Μάρτης. Που μαζί του έφερε και τις εκδόσεις Μάρτης. Και το πρώτο βιβλίο σε εικονογράφηση της Isol που εκδίδεται στην Ελλάδα.

Το Νουμεράλια, σε μια πολύ επιπόλαιη πρώτη ματιά, είναι άλλο ένα βιβλίο εκμάθησης των αριθμών από το 0 ως το 10 για πολύ μικρά παιδιά. Στην πραγματικότητα είναι μια εκπληκτική περιπλάνηση στους φανταστικούς κόσμους που απλώνονται πίσω από τα αριθμητικά ψηφία. Ο Jorge Luján προσεγγίζει ποιητικά κάθε αριθμό: άλλοτε ανατρέχοντας στην τόσο οικεία στα παιδιά παραμυθική και λογοτεχνική παράδοση (το δύο, για παράδειγμα, παραπέμπει στο ασχημόπαπο που έγινε κύκνος, το έξι είναι οι τρεις σωματοφύλακες μπροστά σ’ έναν καθρέφτη, το εφτά μάς πάει στην ιστορία της Χιονάτης), άλλοτε πλάθοντας εικόνες εμπνευσμένες από το σχήμα των αριθμών (όπως το μηδέν, που είναι ένα όρθιο αυγό, ή το τέσσερα, που είναι ίδιο με ανάποδη καρέκλα).

 

Η Isol δεν περιορίζεται στην εικαστική αποτύπωση των ποιητικών εικόνων του Luján, αλλά τις προεκτείνει, φτιάχνοντας μικρούς ανεξάντλητους κόσμους σε κάθε σαλόνι. Με ήρωες έντομα, ζωάκια, ανθρώπινες μορφές, δίνει υπόσταση στο αφηρημένο, γεννά ιστορίες, κάνει χιούμορ, χωρίς να αποστερεί το κείμενο στο ελάχιστο από την ποιητικότητά του, την ίδια ώρα που οι εικόνες της παράγουν πολλαπλές –εναλλακτικές ή παράλληλες;– ποιητικές σημασίες που γεννιούνται εξ αφορμής των αριθμητικών ψηφίων. Έτσι, αν για τον Luján το τρία παραπέμπει στα φιλιά που σου δίνουν πριν κοιμηθείς, στην εικόνα της Isol ο αριθμός τρία σχηματίζεται τόσο από τη μαμά που σκύβει να φιλήσει τα μικρά της όσο και, μεταξύ άλλων, από το μισοφέγγαρο και το κλαδί του δέντρου πάνω στο οποίο στέκονται μαμά και κοιμισμένα παιδιά. Στον αριθμό οχτώ, πάλι, η εικονογράφος δεν περιορίζεται στην οπτική αποτύπωση του σχήματος της κλεψύδρας, που παραμπέμπει στον αριθμό, αλλά στήνει μια ολόκληρη σουρεαλιστική όσο και χιουμοριστική ιστορία μέσα της.

 

Φτάνοντας στο δέκα, βλέπουμε στα τελευταία λόγια του Luján («Το νούμερο 10 για τα παιδιά που σκέφτονται άλλα πράγματα… και ονειρεύονται») να αποτυπώνεται το πνεύμα ολόκληρου του βιβλίου: Το ταξίδι στον κόσμο των αριθμών δεν είναι μια στεγνή μαθησιακή διαδικασία αλλά μια περιπλάνηση στις ανεξάντλητες εκδοχές της φαντασίας και του ονείρου. Η Isol προεκτείνει και συμπληρώνει τη σκέψη του ποιητή με τρόπο ιδιοφυή. Δε θα σας τον αποκαλύψω. Ήδη είπα πολλά. Κι είναι κρίμα να συνεχίσω να το κάνω, καταστρέφοντας τη μαγεία αυτού του εκπληκτικού βιβλίου.

 

Οι εκδόσεις Μάρτης έβαλαν εξαρχής τον πήχη πάρα πολύ ψηλά, χαρίζοντάς μας ένα εξαιρετικό βιβλίο σε μια ιδιαίτερα προσεγμένη έκδοση. Τους εύχομαι ολόψυχα ανάλογη συνέχεια.

 

Για μια πρώτη γεύση από την εικονογράφηση του βιβλίου, ρίξτε μια ματιά στην ιστοσελίδα της Isol