Χρήστος Δημόπουλος, Η μάσκα του βασιλιά

Εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου, Εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2016

 

Οι οπαδοί της τηλεοπτικής εκπομπής Ουράνιο Τόξο θυμάστε, φαντάζομαι, τον Ήπιο Θερμοκήπιο. Ο συμπαθής καθηγητής και οι δυο φίλοι του, Λόγιος Λεξιλόγιος και Ίδιος Εγχειρίδιος, συνταξιούχοι πια, έχουν ιδρύσει τη Λέσχη Συνταξιούχων Εξερευνητών. Ωστόσο ο νεότερος από τους τρεις Ήπιος Θερμοκήπιος παραμένει και μάχιμος και μαχητικός και μας υπόσχεται κάμποσες χορταστικές περιπέτειες, η πρώτη από τις οποίες κυκλοφορεί ήδη με τον τίτλο Η μάσκα του βασιλιά. 

Η πλοκή, με δυο λόγια, έχει ως εξής: Ο καθηγητής Ήπιος Θερμοκήπιος καλείται να λύσει έναν γρίφο που θα τον οδηγήσει, παρέα με τα δυο του εγγόνια, τον μεθοδικό Ορέστη και την αθλητική Αθηνά, αρχικά στις Μυκήνες και κατόπιν στο μακρινό Περού, και συγκεκριμένα στο μυστηριακό Μάτσου Πίτσου, όπου θα πρέπει, εκτός από τις πρακτικές δυσκολίες, να αντιμετωπίσει και τον παμπόνηρο Σκοτσέζο Ντάνκαν ΜακΝτούγκαλ… Μια καλοστημένη περιπέτεια που, εκτός από την απαραίτητη δράση και την ικανή δόση μυστηρίου, περιέχει και κάμποσες πληροφορίες ιστορικού, γεωγραφικού, γλωσσικού και λαογραφικού περιεχομένου, που θα αφομοιωθούν ευχάριστα από τα παιδιά. Έξυπνο το εύρημα της σύνδεσης δυο τόσο μακρινών μεταξύ τους πολιτισμών, καθώς και η σύμπραξη και συνεργασία παιδιών και παππού – αφού η παρουσία των πρώτων επιτρέπει την ταύτιση του παιδιού αναγνώστη μαζί τους, ενώ η ύπαρξη του δεύτερου καθιστά την ιστορία περισσότερο πειστική.

Εξαιρετική η εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου, που πλάθει εκπληκτικούς και ιδιαίτερα εκφραστικούς χαρακτήρες – αξέχαστοι θα μου μείνουν ο καθηγητής Θερμοκήπιος, που εμένα μου θύμισε κάτι από Σον Κόννερυ σε ρόλο μπαμπά Ιντιάνα Τζόουνς, καθώς και ο παμπόνηρος κι ολοστρόγγυλος Ντάνκαν ΜακΝτούγκαλ. Εύστοχη και η επιλογή της να ενσωματώσει στις εικόνες της φωτογραφικά στοιχεία από τα μνημεία που επισκέπτονται οι ήρωες, «ξεναγώντας» νοερά τους μικρούς αναγνώστες σε αυτά.

Μια περιπέτεια για παιδιά που ξεφεύγει από τα ασφυκτικά ελληνοκεντρικά πλαίσια, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της πολιτιστικής ταυτότητας και κληρονομιάς κάθε λαού και την ανάγκη της διατήρησης και του σεβασμού της.

Neil Gaiman, Ευτυχώς, ο μπαμπάς έφερε το γάλα

Εικονογράφηση: Scottie Young, μετάφραση Φίλιππος Μανδηλαράς, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Αθήνα 2014

Η μαμά φεύγει για συνέδριο. Μένουν πίσω ο μπαμπάς και τα δυο του παιδιά. Όλα στο σπίτι μπαίνουν στον αυτόματο πιλότο. Ως τη στιγμή που τα δυο παιδιά –ο αφηγητής κι η αδερφή του– συνειδητοποιούν πως στο ψυγείο δεν έχει γάλα. Ο μπαμπάς πρέπει να εγκαταλείψει την εφημερίδα του και να πάει να αγοράσει. Έτσι και γίνεται, οι ώρες όμως περνούν και στη σκέψη των παιδιών γίνονται αιώνες. Ώσπου ο μπαμπάς επιστρέφει. Με το γάλα φυσικά, αλλά και με μια ιστορία που δικαιολογεί –λέμε τώρα…– τον απελπιστικά μεγάλο χρόνο της απουσίας του.

Καθότι τον μπαμπά, εκεί που έβγαινε από το μπακάλικο με το γάλα, τον απήγαγαν εξωγήινοι, στη συνέχεια έπεσε στα χέρια πειρατών, κατέληξε να ταξιδεύει παρέα μ’ έναν ιδιοφυή δεινόσαυρο χρονοταξιδευτή και γλωσσοπλάστη, κι ύστερα από ένα σωρό περιπετειώδη συναπαντήματα με φυλές αγρίων, βγουικόλακες, ηφαιστειακούς θεούς, ξανά μανά εξωγήινους, αστρικούς δεινόσαυρους και μοβ νάνους, καταλήγει και πάλι στο ωραίο σπιτάκι του παρέα με το γάλα. Το οποίο γάλα όχι μόνο την έβγαλε καθαρή παρ’ όλες τις περιπέτειες και τις κακουχίες που πέρασε, αλλά αποδείχτηκε και πηγή σωτηρίας για τον πολυβασανισμένο μπαμπά.

Τι κι αν τα παιδιά του δεν πολυπιστεύουν την ιστορία του, όντας σίγουρα ότι την έχει εμπνευστεί στο πόδι βασιζόμενος σε παιχνίδια, βιβλία και ζωγραφιές τους που είναι διάσπαρτα στο σπίτι; Τι κι αν κι ο ίδιος ο μπαμπάς, μες στον οίστρο του να φουσκώσει την ιστορία του με ολοένα και περισσότερες παραδοξολογίες, χάνει στις λεπτομέρειες, πέφτοντας σε μικροαντιφάσεις, κάνοντας λογικά λάθη, ξεχνώντας προηγούμενα γεγονότα... Τα σπλάχνα του δε χάνουν ευκαιρία να επισημάνουν κάθε λάθος ή αμέλειά του, πιστά στη λογική της αφήγησης. Και, κατά κάποιον τρόπο, πέρα από τα ευφάνταστα ονόματα, τις λεξιπλασίες, τα χωροχρονικά πέρα δώθε, τα απίθανα πλάσματα που σκαρώνει η φαντασία του μπαμπά, η αφήγησή του θα μπορούσε να ιδωθεί κι ως μια απόπειρα ενός μαθητευόμενου συγγραφέα να στήσει σωρώνοντας γεγονότα μια εξωφρενική ιστορία υπό το άγρυπνο κι αδυσώπητο βλέμμα δυο αυστηρών λογοτεχνικών επιμελητών.

Όσο για την εικονογράφηση, ο Scottie Young μεγαλουργεί με σκίτσα που συνδιαλέγονται και αλληλοσυμπληρώνονται με την αφήγηση, ακολουθώντας την κατά πόδας στους φανταστικούς κόσμους που εκείνη δημιουργεί και συντονιζόμενος με το χιουμοριστικό και τολμηρά περιπετειώδες πνεύμα της. Ένα ωραίο πάντρεμα, σε ένα βιβλίο εξαιρετικά μεταφρασμένο στα ελληνικά, που, όσο κι αν τελικά μάς αφήνει με την απορία για το πού ακριβώς περιπλανιόταν ο μπαμπάς τις ώρες της απουσίας του, μας αποκαλύπτει μια μεγάλη αλήθεια: Το γάλα σώζει ζωές!